Alexander Men’s view of human search for God in the world religions in the light of the Catholic magisterial teaching

Abstract

Ksiądz Aleksander Mień należy do najbardziej znanych na Zachodzie rosyjskich autorów prawosławnych XX stulecia. Znacząca część jego prac i kazań jest poświęcona religiom światowym. W niniejszym artykule podjęto analizę poglądów Mienia dotyczących ludzkich poszukiwań Boga, tak jak są one wyrażone w religiach światowych. Punkt odniesienia dla tej analizy stanowi soborowe i posoborowe nauczenie Magisterium Kościoła. Na wspomniane poszukiwania Aleksander Mień kieruje w swych dziełach ogrom uwagi. W jego opinii, pragnienie Boga i poszukiwanie Go samo w sobie stanowi podstawę religii. Mień akcentuje rolę poszczególnych osób, postrzegając historyczne procesy jako kształtowane przede wszystkim przez indywidualności. Pragnienie i poszukiwanie Boga wyraża się na różne sposoby, pośród których modlitwa jest widziana przez Mienia jako szczególnie ważna. Jednocześnie wskazuje on, że owo pragnienie Boga może ulegać stopniowemu wygaszaniu lub być nawet świadomie odrzucane poprzez ludzki wolny wybór. Przeprowadzona analiza pozwala na konkluzję, że stanowisko Mienia pozostaje w zgodzie z nauczaniem Magisterium Kościoła w tej kwestii

Father Alexander Men is one of the best known 20th-century Russian Orthodox authors in the West. Significant part of his writings and lecturing is devoted to the world religions. The present paper analyses Men’s views on humanity’s searches for God as they are expressed in the world religions. Catholic conciliar and post-conciliar magisterial teaching is taken as reference point for the analysis. Alexander Men gives ample attention to these searches in his writings. According to him, desire for God and search for Him is the basis of religion itself. Men stresses role of individual persons, for he sees historical processes as shaped first of all by personalities. Desire and search for God expresses itself in various ways, of which prayer is seen by Men as especially important. At the same time, he indicates that this desire for God might be gradually stifled or even consciously rejected by human free choices. The analysis permits to conclude that Men’s position is in line with the Catholic magisterial teaching on these issues